Baratza eta baserria Haur Hezkuntzan!

Gabon, irakurle! Pasa den astean unibertsitatean istriputxo bat izan nuen eta bete behar nituen paperak zirela eta, ezin izan nuen ostiralean klasera joan. Hala ere, aipatzekoa da erronka berri batekin aurkitzen garela hontakoan: programazio bat sortzea!

Lehenengo aldia izango da horrelako proposamen pedagogiko bat egiten duguna eta badakigu ez zaigula erreza suertatuko. Gainera, argi dugu programazio bat prestatzearekin ez dugula inolaz ere dena ikasiko eta trebatzen jarraitu beharko dugula, etengabeko formakuntzaren baitan. Hala ere, biderik luzeena ere pauso batez hasten dela diote eta gu, kasu honetan, gogotsu    gaude lehenengo pauso hau emateko! Horregatik, dagoeneko landu nahi dugun gaia aukeratu          dugu: baratza eta baserria.

Taldearen baitan Aiora eta biok landa eremukoak izanik, aukeratutako gaiak nolabaiteko indarra ematen digula aitortu beharra dut; izan ere, baratza edota baserriko bizimoduari behar adinako garrantzia ematen ez zaiola uste dugu eta ezinbestekoa iruditzen zaigu honen trataera. Horrela, haurrek txikitatik Euskal Herriko hainbat txokotan bizirik diharduen bizimodua uler dezaten ahaleginduko gara, gure kultura ulertuz eta harekiko interesa piztuz. Honez gain, naturarekin erlazioa daukaten gaiak landuko dituzte eta baita bizi osasuntsu bat izateko beharrezko elikagaiak ere, hala nola, barazkiak, fruituak…

Testuinguruari begira, ikastetxea nire herrian, Lekarozen, kokatzea erabaki dugu. Hau Baztanen aurkitzen den herri ttipi eta xume bat da, 350 biztanle inguru dituena. Horrela, gure ikasgelak 12 ikasle inguru edukiko dituela pentsatu dugu, horien artean lau etorkin topatuz. Buruan ideia aunitz ditugun arren, momentuz ez dugu aunitz gehiago aurreratu. Oporretan indarberritu eta berriro gogotsu itzultzean jakingo duzue gehiago…!

Lekaroz, Baztan

Ordura arte, ongi segi eta bihurri portatu!!

Nekane

Globalizazioa eta aprendizai esanguratsua

Programazio bat sortzerako orduan, hainbat printzipio metodologiko kontutan hartzea ezinbertzekoa da. Ikaskuntzak nolabaiteko esanahia eduki beharra du, hau da, ikasleek ikasteei zentzua aurkitzea garrantzitsua dela ezin da ukatu; honekin batera, ikaskuntzak aktiboa ere izan behar duela erran beharra dago. Gainera, haurren garapenerako beharrezkoa den jolasari garrantzia eman behar zaio eta ikaskuntza esperientzia bidezkoa izan dadin beharrezkoa da, hurbileko ingurunetik eta egunerokotik abiatuz. Bertzalde, familien parte hartzea sustatzea ere beharrezkoa da, eskolarekin batera elkarlanean aritzeko. Baina, horretaz guztiaz gain, ba al dakizu zer diren globalizazioa eta aprendizai esanguratsua?

Hezkuntzaren baitan, ikuspegi globalizatzaileak  haurren interesak, beharrak, ezaugarriak, testuinguru soziala... hartzen ditu kontuan. Ikaslearen esperientzietan oinarrituriko edukiak hartzen ditu barne, haurren interesei erantzuten die, ikasteei zentzua eta esanguratsutasuna ematen die... Haurren jakin-minetik abiatu egiten da eta ez du arloen bereizketarik egiten. Azken finean, diziplinartekotasuna bultzatzen du eta, modu horretan, pentsatzeko, garatzeko eta mundua ezagutzen joateko baliabide edo tresna bihurtzen dira arlo ezberdin horiek.

Aprendizai esanguratsua, bertzetik, ikasleen aurre-ezagutzen eta ezagutza berrien arteko erlazioan oinarritzen da. Prozesu honetan, ezagutza berriek zentzua hartzen dute ikaslearengan, eta aurretik zeuzkan ezagutzek, aldiz, zentzu berri bat eta egonkortasuna lortzen dute.

Beraz, etorkizunean programazioak egitea egokituko zaigunez, printzipio metodologiko hauek kontutan hartzekoak izanen dira. Bai dibertsitatea eta baita indibidualizaioa ere zaindu beharko ditugu eta haurren aurre ezagutzak ezagutu beharko ditugu, berriekin loturak egin ahal izateko eta, horietatik abiatuz, ikuspegi globalizatzaile batetik lan egiteko.

  

TXOKOETAN OINARRITUTAKO METODOLOGIA, martxoak 14

Arratsalde on berriz ere, irakurle! Aurreko batean proiektuka lan egitearen inguruan idatzi genuen. Gaurkoan, berriz, txokoetan oinarritutako metodologiaz arituko naiz.

Berriz ere aldez aurretiko ezagutzatik abiatu gara gelan eta, ekarpen txikien bitartez, ideia orokor bat eratu dugu ikaskide guztion artean. Gero, Begoñak bere adibide praktikoa erakutsi digu, metodologia hau hobeto ulertzeko  baliagarria izan dena. Hortik abiatuta, garrantzitsuena iruditu zaidana hemen biltzen ahaleginduko naiz.

Metodologia honetaz hitz egiten dugunean, jakin behar dugu txokoka lan egiteko modu desberdinak daudela; txokoak, espazioaren antolaketa, denboralizazioa, taldekatzea... kontutan hartuz gero.

• Gelan aipatu denari jarraiki, txoko anitzak eta mota askotarikoak aurki daitezke: plastika txokoa, eraikuntza, liburutegia edo ipuinen txokoa, etxetxoa (joku sinbolikoa), mahai jolasak (non arauen asimilazioa zein kooperazioa sustatzen den), ordenagailuak, lan egiteko txokoa...

•  Espazioa era desberdinetara antolatu daiteke.  Lehenengo kasuan, txoko ezberdinak gela bakar batean kokatuko lirateke, eremu ezberdinetan. Bertzean, aldiz, gela bakoitza txoko bat izango litzateke eta horien baitan azpitxokoak aurkituko genituzke. Bigarren adibide hau da, hain zuzen ere, *Bergarako ikastetxearen adibidean ikusi duguna.

          (*Behar izanez gero, laguntzazko irakaslea etorri hutsik geratzen den gelara)

• Denboralizazioari dagokionez, aipatzekoa da txokoak egunero landu daitezkeela, baina bi  orduz gehienez ere. Hasiera batean, hauen errotazioari edo zirkulazioari begira zalantzak nituen, baina argitu ditudala erran dezaket. Izan ere, nola bermatu dezakezu haur bakoitzaren erritmoa errespetatzen duzula zirkulazioaren bitartez? Bada, irakaslearen papera agertzen da kasu honetan. Haur batek trebeziaren bat gehiago landu behar badu, edota bere garapenerako mesedegarriak diren jarduera ezberdinak burutzen baditu, txoko berdinean egoten utziko dio irakasleak. Aldiz, ttipiak jarduera edo eskema berdina errepikatzen badu behin eta berriro, txokoz aldatzera gonbidatua izango da.

•  Irakaslearen papera laguntzailearena izango da eta egiteko ezberdinak edukiko ditu: jakin-mina sustatu haurrengan, baliabide berriak frogatzera animatu, joku-sinbolikoak jarraitu, galderen erantzuna bilatzen lagundu eta proposamen berriak luzatu, esaterako.       Aipatutakoez gain, niri oso garrantzitsua iruditzen zait hezkidetzari lekua egitea. Klasean erran bezala, joku-sinbolikoak aztertuz gero, gaur egungo gizarteko rolez josita daudela ohartuko gara. Pertsonalki, irakasleen esku-hartzea beharrezkoa ikusten dut kasu horietan; azken finean, gizartea aldatzeko bide edo tresna garrantzitsu gisa ikusten dut hezkuntza eta, zenbat eta lehenago hasi, orduan eta emaitza hobeak lortuko direla pentsatzen dut. Ondorioz, hezkidetzari eta berdintasunari hasieratik lekua egin behar zaiela sentitzen dut.

• Taldekatzeari dagokionez, adibide ezberdinak ikusi ditugu gelan. Kasu batzuetan ez zen taldekatzerik existitzen eta haur bakoitza libreki mugitzen zen txoko batetik bertzera. Bertze kasu batzuetan, ordea, taldekatze ttipiak erabiltzen ziren, egonkorrak zein aldakorrak izan zitezkeenak. Honi lotuta, abantaila gisa erran beharra dago errazagoa suertatzen dela haur bakoitzaren interesak, zailtasunak, zaletasunak, gaitasunak... aurkitzea.

Gutxi gora behera, hori izan da aipatu denaren artean garrantzitsuena eta deigarriena iruditu zaidana. Baten bat azpimarratze aldera, denboralizazioa eta irakaslearen zeregina aipatuko nituzke, ateratako ondorioak garrantzitsuak iruditu zaizkidalako.

Amaitzeko, metodologia honek atzetik duen lana aipatuko nuke. Azken finean, material egokia aukeratzea, haurren beharretara moldatzea, txokoak antolatzea, ebaluazioa egitea... ez da inolaz ere lan erraza. Dena den, lan egiteko modu hau aunitz gustatu zait eta modu egokian jardunez gero, haurren autonomia lantzeko egokia izan daitekeela uste dut. Hortaz, gehiago sakontzeko gogoz gelditu naiz eta baita metodologia ezberdin gehiago ezagutzeko ere. Zuk zer diozu?

Nekane

Teoria-curricularrak eta curriculum-mailak

Kaixo,  irakurle! Gaurkoan teoria curricularrei eta curriculum maila ezberdinei buruz idaztea dagokit. Elkarjartze moduan burutzeko proposatuta zegoen hasiera batean jarduera hau eta,  espero zen bezala atera ez bazen ere, klasekideengandik entzundako eta jasotako ideiak biltzen saiatuko naiz.

Curriculuma hiru teoria curricularretan oinarritua dago: teknikoa, praktikoa, eta kritikoa:

• Teknikoa: Irakasleak teknika ezberdinak aukeratuko ditu ikasleak hobetu dezan, hau da, estrategiak erabiliko ditu. Horrela, zenbat eta baliabide gehiago egon, orduan eta hobe izango da. Aipatzekoa da, gainera, ebaluazioak emaitzak besterik ez dituela hartzen kontutan.
• Praktikoa: Teoria honen baitan, egiteari ematen zaio garrantzia. Aurrekoan ez bezala, emaitzaz gainera, prozesua ere kontutan hartzen da eta arras garrantzitsua da gainera.
• Kritikoa: Irakasleak autokritikoa izan behar du eta ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatu behar du. Hausnarketa oso garrantzitsua izango da, jakin behar baita zergatik egiten ditugun gauzak, zertarako, horrek zer lotura egitera eramaten gaituen…  Gainera, testuingurua kontutan hartzea ezinbertzekoa da: irakaslea, ikastaldea zein ikasle bakoitza, lekua, denbora historikoa, egoera sozio-ekonomikoa...

Teoria bakoitzetik Curriculum mota ezberdin bat sortzen dela erran beharra dago. Zer da, baina, benetan curriculuma? Ikasketa prozesuarekin lotuta egoteaz gainera, momentu historikoarekin zein gizartearekin ere lotuta dagoela ezin dugu ahaztu; segun eta zein momentu eta lekutan egon, desberdina izango da. Testu liburuek, esaterako,  ez diete ikasle bakoitzaren beharrei erantzuten eta, beraz, hauek moldatzea interesgarria (beharrezkoa) da. Horri lotuta, ebaluazio irizpideak ere errealitatearen arabera egokitu behar direla aipatu beharra dago.

ZEHAZTAPEN MAILAK:

Curriculumaren zehaztapen mailei dagokienez, orokortasunetik zehaztasunera jotzen badugu, honako hau topatuko dugu:

1. Dekretua. LOMCE legea edota Heziberri      dekretua, esaterako.

2. Ikastetxeko proiektua.

3. Gelako programazioa.

4. Egokitzapenak (ACI).

Hau izan da dena gaurkoz, laister arte!

Martxoak 7, PROIEKTUETAN OINARRITUTAKO IKASKUNTZA

Arratsalde on berriz ere, irakurle!

Gaurkoan, bi taldeak (GA1 eta GA2) elkartu eta Haur Hezkuntzaren baitan proiektuetan oinarritutako ikaskuntzari buruz aritu gara. Lehenengo, talde txikietan bildu eta aldez aurretik gaiari buruz genekienaren inguruan hausnartu dugu, ikasteko falta zaigunarekin batera. Egia erran, gure taldetxoan ez genuen oso garbi zertan datzan proiektuka lan egiteak; baina, talde handiko hausnarketari esker eta, gerora, Begoñak azaldutako bi adibide praktikoei esker, aunitzez ere ideia argiago bat eratu dugu.

Lehenik eta behin, aipatu beharra dago proposamen ireki bat dela, bertze metodologia batzuetara txertatu daitekeena ; hots, globalizazioa eta aprendizai esanguratsua bezalako ezaugarriak aman komunean dituzten metodologietara. Horrez gain, ikaskuntza mota honetan,  haurren interesetatik abiatutako eta haietara moldatutako gaiak landu ohi dira, zeinak arlo desberdinetara egokitzen diren. Ez du zertan irakasleak aukeratutako gaia izan behar, haurren artean sortutakoa izan daiteke; bai haiek proposatutakoa, bai haien elkarrizketetan hautemandakoa ere.

Irakaslearen paperari dagokionez, ttipiengan jakin-mina sustatu behar du, beraien prozesuan gidaria izatearekin batera. Baina, gidaria erratearekin ez dugu esan nahi irakasleak umeen prozesuetan zuzenean eragin behar duenik. Helduak behatzailea izan behar du, umeen  gaitasunak eta interesak zeintzuk diren jakiteko eta prozesua nola doan aztertzeko. Horretarako, baliabide desberdinak eskaini beharko ditu, gainerako irakasleen arteko koordinazioa aurrera eramateaz gain.

Bertze aldetik, aipagarria da familien parte-hartzea.  Proiektuaren hasieran, gelan landu behar den gaiaren berri ematen zaie. Gainera, euren inplikazioa ezinbestekoa da haurrek gaiarekin lotutako materiala ikasgelara ekar dezaten.

Bukatzeko, aitortu behar dut oso lagungarriak eta esanguratsuak izan direla Begoñak azaldutako bi adibideak; azken finean, aunitzetan adibide deigarrien bitartez ikasten baitugu gehien. Lehenengo adibidean, egutegi bat hartu zuten oinarritzat proiektuan; bigarrenean, aldiz, futbola. Horrela, ideia interesgarriak eta originalak sortu ziren bi kasuetan, hala nola: egutegi propioak sortzea, kinielak nola egiten diren aztertzea, Athletikeko jokalari neska baten bisita jasotzea... Dena den, adibide praktiko gehiago ikusteko gogoz gelditu naiz. Ezagutzen al duzu zuk adibide praktikorik?

Hau izan da dena gaurkoz, zuen gustukoa izatea espero dut!

                Nekane